Er kan een boel misgaan tijdens een interview. Dat vertel ik je niet om je bang te maken, maar om te zorgen dat je je voorbereidt op het ergste wat er kan gebeuren. Trap niet in deze valkuilen.
Valkuil 1: overal op ingaan
Natuurlijk ben je vereerd dat er naar jouw mening en visie gevraagd wordt. Dat is heel normaal Laten we er geen doekjes om winden: tenzij je erg bescheiden bent, is de kans groot dat je heel graag over elk onderwerp je mening deelt. Dat komt ook omdat het lastig is om nee te zeggen tegen een journalist. Tijdens een gesprek met de pers is het lastig om de journalist niet te willen pleasen en vrolijk mee te kletsen over elk onderwerp dat de revue passeert.
Door over elk onderwerp mee te praten, blijft er minder ruimte voor de boodschap die je wil wilt delen. Daarbij bestaat het risico dat je in een gesprek belandt, waar je minder over afweet dan de verslaggever. Kortom, je begeeft je al snel op glad ijs. En dat is niet wat je wil tijdens een interview.
Valkuil 2: het publiek vergeten
Een van de grootste uitdagingen tijdens een interview, is het in het achterhoofd houden van het publiek. Je hebt tijdens een (live) interview niet alleen een gesprek met de journalist maar ook (en vooral) met zijn of haar lezers, kijkers of luisteraars.
Dat betekent dat je niet overal op in hoeft te gaan. Spreekt iemand je naam verkeerd uit, dan hoef je dat niet live op de radio te verbeteren. Door een grapje te maken, valt iets te ontzenuwen. Schoffeer een journalist of presentator niet – dat is namelijk verre van sympathiek. Leg zaken begrijpelijk uit, ook voor het publiek dat meeleest, luistert of kijkt. Soms kan een voorbeeld in een gesprek verhelderend of natuurlijk zijn. Maar dat voorbeeld kan, als het in een andere context geplaatst wordt, een verkeerd beeld geven. Let er dus op: het is gemakkelijk om een fragment uit te knippen of selectief te citeren.
Valkuil 3: je kernboodschap vergeten
Na een kwartier sta je weer voor het pand van BNR. Je hebt je licht laten schijnen op het startup ecosysteem. Of je visie gedeeld op de manier waarop studenten logistiek nu worden klaargestoomd voor de arbeidsmarkt. Toch heb je het idee dat je iets vergeten bent.
Onderdeel van een dergelijk verhaal (over de toekomst van studenten logistiek of het startup ecosysteem) is de afzender. Leg altijd uit waarom je je zorgen maakt over een bepaald probleem. In dit geval: als studenten logistiek zich niet voldoende kennis opdoen van technische oplossingen, zijn ze niet goed voorbereid op de (digitale) toekomst van de logistieke sector. Als vernieuwer in deze sector, maak je je daar (terecht) zorgen om. Sla die brug tussen afzender en boodschap en maak deze expliciet, zodat deze ook voor de niet-oplettende lezer of luisteraar helder is.
Valkuil 4: meegaan in valse tegenstellingen en suggesties
Wie wel eens een interview met Sven Kokkelman (opzoeken) heeft gezien, weet hoe verraderlijk een interview kan zijn. Soms is het een samenkomen van twee geesten, die er een gezellige bedoeling van willen maken. Soms is een interview het verbale equivalent van een partijtje sumo-worstelen: vrij glibberig, zelden leuk om naar te kijken en niet afgelopen voor er een duidelijke winnaar is.
Als je te maken krijgt met zo’n interviewer, is het zaak om niet mee te gaan in de valse tegentelingen die hij of zij opwerpt of de suggesties die gewekt worden. Het is makkelijk om je te laten meeslepen en de ander te willen pleasen door mee te gaan in een vergelijking, waar je achteraf toch niet achter staat. Een van de manieren waarop je wat bedenktijd inbouwt, is door aan het begin van het antwoord de vraag te herhalen. Kenneth Vermeer, voormalig keeper van Ajax en Feyenoord, deed dit jarenlang en dat leverde grappige video’s op. Let er dus op dat je deze techniek niet altijd toepast – tenzij je graag op Dumpert terechtkomt.
Valkuil 5: een interview als een overhoring zien
Enige spanning voor een interview is niets meer dan normaal. Het is alleen zonde om een interview te zien als een overhoring. Het maakt een gesprek onnodig spannend. Onthoud: je wordt uitgenodigd of geïnterviewd omdat je expert bent in een bepaald vakgebied en de journalist graag jouw mening, kennis of visie deelt met zijn of haar publiek. Je staat dus al met 1-0 voor.
Daarnaast zijn er trucs om de spanning uit een gesprek weg te nemen. Als je het idee hebt dat je in een hoekje gedreven wordt, dan kan je dat best benoemen. Als een vraag te persoonlijk wordt, zou je die vraag terug kunnen stellen. Zo haal je de koud uit de lucht.
Een journalist heeft een ander belang dan jij, want hij of zij is opzoek naar unieke en aansprekende waarheden. Jij wil het liefst jouw bedrijf bekender maken. Door op het gemeenschappelijk belang te focussen (het delen van kennis of inspireren/activeren met een prikkelende visie), wordt een interview minder spannend.
